“Küçük olan güzeldir”

 

E.F. Schumacherin “küçük olan güzeldir” cümlesi aklıma geliyor Finlandiya’nın doğasını betimlerken, özellikle de yazın gelişiyle birlikte bu incelik daha net görülüyor. Minicik, küçücük açan çiçeklerle birlikte tarlaların, ormanların, kayaların, bahçelerin birbirinden renkli çiçeklerle ve bitkilerle dolmasına şahit oluyorsunuz. Güzelliği detaylarda da bulabiliyor insan…

gaye 2

Tarlalarda ve kayalıklarda görülen renklerin ve gölgelerin dansı. Resim: Gaye Amus

Tarlalarda ve kayalıklarda görülen renklerin ve gölgelerin dansı. Resim: Gaye Amus

Durup, duraksayıp, Finlandiya’nın bir kaç minik doğal çiçeğine göz atalım dilerseniz. Belki bazıları sizlere de tanıdık gelebilir.

Orman yürüyüşlerinde göze çarpan Orman turnagagası, (Metsakurjenpolvi) ve düğünçiçekgilleri (Niittyleinikki), gecenin gündüze eşitlendiği 21 Haziran’da sıkça toplananlar arasındadır.

Orman turnagagası/ıtırı (Metsäkurjenpolvi) Geranium sylvaticum  Resim: Mikko Muinonen Flickr cc-nc-nd 2.0

Orman turnagagası/ıtırı (Metsäkurjenpolvi) Geranium sylvaticum Resim: Mikko Muinonen Flickr cc-nc-nd 2.0

Düğünçiçekgillerinden (Niittyleinikki) Ranunculus acris Resim: Mikko Muinonen Flickr cc-nc-nd 2.0

Düğünçiçekgillerinden (Niittyleinikki) Ranunculus acris Resim: Mikko Muinonen Flickr cc-nc-nd 2.0

Yine yazın başlarında orman yürüyüşü yaparken meyveye dönüşecek küçük çiçekleri fark edip heyecan duyabilirsiniz. Örneğin resimde gördüğünüz minik beyaz çiçekler, gelecek olan çileklerin habercisidir, böylelikle önceden yerlerini belirleme fırsatınız olmuş olur.

Dağ çileği, (Ahomansikka) Fragaria vesca, Resim: Gaye Amus

Dağ çileği, (Ahomansikka) Fragaria vesca, Resim: Gaye Amus

Resim: Gaye Amus

Resim: Gaye Amus

Isırgan otuyla genellikle karıştırılan ancak onun gibi yakmayan Beyaz Ballıbaba bitkisi karşımıza sık çıkanlardandır (halkağızı ile akısırgan diye adlandırılır). Bazı finliler çocukluklarında bu bitkinin beyaz çiçeklerinden gelen “tatlıyı” emdiklerini söylerler. Yasemin çiçeği kadar ballı olmasa da yine de denemeye değer olduğunu söyleyebilirim.

Beyaz Ballıbaba (Valkopeippi) Lamium album Resim: Oona Räisänen /Flickr cc-sa 2.0

Beyaz Ballıbaba (Valkopeippi) Lamium album Resim: Oona Räisänen /Flickr cc-sa 2.0

Bir de kuzey Finlandiya’da Laponya’da tanışık olduğum, kokusunun kendisi kadar şirin olan, pişmaniyeyi andıran bitki Bataklıkketeni’ne (Tupasvilla) de Haziran aylarında karşımıza çıkmaktadır.

Bataklıkketeni (Tupasvilla) Eriophorum vaginatum Resim: Pasi Välkkynen /Flickr cc-sa 2.0

Bataklıkketeni (Tupasvilla) Eriophorum vaginatum Resim: Pasi Välkkynen /Flickr cc-sa 2.0

Soğuk iklimlerde görülen “Linne’nin küçük kuzey çiçeği” anlamına gelen “vanamo” adlı minik, zarif, vanilya kokulu çiçek, kuzey ormanlarının hazinesi olarak betimlenir. Aynı zamanda kız çocuğun ismi olarak da kullanılan Vanamo, Haziran-Temmuz aylarında kendisini gösterir.

E. Carolus Linnaeus'un Bitkisi (Vanamo) Linnaea borealis, Resim: Olli Wilkman /Flickr cc-sa 2.0

E. Carolus Linnaeus’un Bitkisi (Vanamo) Linnaea borealis, Resim: Olli Wilkman /Flickr cc-sa 2.0

İsmini dil şeklindeki yapraklarından alan Kielo, yani inci çiçeği (müge), 1967 yılında halk oylamasıyla Finlandiya’nın ulusal çiçeği ilan edilmiştir. Zehirli olmasıyla bilinen ve korunma altına alınmış bu sade ve narin çiçek, ormanların ağaç diplerini bir battaniye gibi örterek, gizlendiği yaprakların altından yaydığı rayiha ile sizi adeta büyüler.

Müge,inci çiçeği, (Kielo) Convallaria majalis.Resim: Gaye Amus

Müge,inci çiçeği, (Kielo) Convallaria majalis.Resim: Gaye Amus

Yaprakların altında saklanan inci çiçeklerini fark edebiliyor musunuz? Resim: Gaye Amus

Yaprakların altında saklanan inci çiçeklerini fark edebiliyor musunuz? Resim: Gaye Amus

Finlandiya’da küçük olanların güzelliğini sizlerle paylaştım, yine küçük olandan yola çıkarak bir sonraki yazımda çocuklardan bahsedeceğim ve aileleriyle birlikte doğada nasıl vakit geçirdiklerinden. Bir dahaki sefere kadar, güzellikle kalın…

 

 

 

 

 

 

Gaye Amus

Gaye Amus

Çevre ve okul öncesi eğitmeni, permakültür tasarımcısı... 2007 yılında Finlandiya’ya orman anaokullarına olan ilgim yüzünden geldim. Şu an hem bir Fin devlet anaokulunda çalışmaktayım hem de okul öncesinde doğada eğitim ile ilgili seminerler ve atölye çalışmaları düzenlemekteyim. Arta kalan vaktimde koroda şarkı söylemekten, bahçe ile uğraşmaktan ve Arjantin tangosu yapmaktan keyif aliyorum.