3 Ağustos 2010 günü Helsinki’ye ilk kez ayak basışımdan tam 10 gün önce bir anda kendimi şu soruyu sorarken buldum: Finlandiya’da ne yenir??
Bunu daha önce düşünmemenin paniği ile hemen Wikipedia’ya girdim, “Finnish cuisine (Fin mutfağı)” yazdım ve karşıma çıkan yazıyı okudum. Wikipedia’ya bir bakarsanız hemen dikkatinizi ilk fotoğraf çekecektir, üstte sağda. Son derece kendine has bir şekli olan, adına Karjalanpiirakka (Karelya Tartı) denen, bir çeşit, nasıl desem, tart ve börek arası bir yiyecek.
Her neyse, Helsinki’deki 3. saatimde, yanında kalacağım Fin ailenin babası Nuutti birden “aç mısın? hadi çay içip bir şeyler yiyelim” deyince birden kendimi evimde hissettim – bizim ailede de adettir, her gün saat 4-5 gibi çay keyfi yapılmalıdır. Nuutti çayı kendi usulünce demledi ve buzdolabını açtı. “Bak Asli, bu çok geleneksel bir Fin yiyeceğidir” diyerek Karelya tartlarını çıkarmaz mı? Gözlerime inanamadım, Wikipedia daha kesin bir bilgi sunabilir miydi?
İşte böylece Fin mutfağı ile tanışmış oldum. Bu hikaye benim için öyle değerli ki hep anlatırım, yüksek lisans tezime bile bu hikaye ile başladım inanın. Bu blogdaki ilk yazıma da böyle başlamak istedim.
Peki Karjalanpiirakka tam olarak nedir?
Bu yiyecek, Finlandiya’nın doğusundaki Karelya bölgesinde doğmuş, ince bir hamurun içine pirinç lapası, patates püresi vb. bir karışım konup fırında pişirilen bir çeşit tart. Orijinalinde hamur sadece çavdar unundan yapılırken bugün genelde çavdar/ kepek unu veya çavdar / beyaz un karışımı ile hazırlanıyor, ancak tam çavdar olanlarını da hala bulmak mümkün.
Karelya tartının yapımı biraz zahmetli olduğundan genelde ya marketlerin fırın reyonundan, ya kafelerden, ya da dondurulmuş yiyecek reyonundan alınıyor. Olur da evde pişirirseniz de özellikle Fin arkadaşlarınızdan büyük bir aferin alıyorsunuz! Her zaman söylüyorum: yemek en güzel kültürel entegrasyon aracı!
Ben şahsen Karelya tartını sade olarak da seviyorum. Ancak genellikle tartı baz olarak alıp üzerine ya haşlanmış yumurta-tereyağ karışımı sürmek veya peynir, domates, salatalık vs. koyup yemek adetten.
Geçen sene ailemi ziyarete gittiğimde yanımda dondurulmuş Karelya tartı götürdüm. Annem hala soruyor, kızım bu sene de gelirken yanında getirecek misin, ne güzel bir şeydi o! Anne diyorum, yanımda getirmeme gerek yok, artık kendim pişirebiliyorum!
finlandiya da yemek denen bişey yok.. ayrıca bizim türk yemeklerini hiçbişey tutamaz. dunyada en baba 4 mutfak vardır topu topu. çin meksıka italyan türk
Merhaba!
Elbette ki Turk mutfaginda da, bahsettiginiz diger mutfaklarda da cok leziz yiyecekler var. Ama Fin mutfaginin da kendine has bir guzelligi var. En onemlisi herhangi bir yemegin kalpten gelerek yapilmasi bence. Umarim siz de her cesit kulturde kalbinize isleyen en az bir tat bulabilirsiniz! Afiyet olsun!
2009 Ağustos ayından başlayıp 2010 Mayıs’ına kadar Finlandiya-İmatra’da Erasmus programıyla kaldım.Bloğunuzu büyük beğeniyle takip ediyorum.Karelya tartı İmatra bölgesinde çok meşhur ve çok beğenmiştim.Turizm bölümü öğrencisi olmam sebebiyle mutfak dersimizde bizde kendimiz yapmıştık tartı.Halen o lezzeti arıyorum.
Pirinçlisini çok beğenmiştim. Hala da özlüyorum. Keşke burada da olsa ve yesek =))
Selamlar, benim de bu yiyecekle baya duygusal bağım var. 99’da Finlandiya’da bir ailenin yanında 1 ay kaldım. Ve balıklar dışında aklımda kalan tek yemek buydu. Yıllardır zaman zaman aşerirdim ama adını bile hatırlamıyordum Karelya tartının. Bi şekilde sayfanıza ulaştım internet sağ olsun. Artık kendim yapabiliyorum demişsiniz ama tarifi vermemişsiniz. Ya da ben bulamamış olabilirim. 🙂 Yardımcı olur musunuz bu konuda? Ben de yapmak isterim çünkü. 🙂 Şimdiden teşekkürler, sevgiler…
Merhaba, kisisel blogumda tarifini vermistim, oraya bakabilirsiniz 🙂 adres: http://mydearkitcheninhelsinki.com/2013/10/07/karjalanpiirakka-karelian-pie/ sevgiler.
ağlayabilirim, çok teşekkürler. :))
rica ederim, afiyet olsun! 🙂